Groen Erfgoedzorg

Jonge linden voor Huis te Manpad

Op het voorplein en naast het Huis te Manpad stonden tot twee jaar geleden een aantal oude monumentale Hollandse linden. Een lindeboom kan zeer oud worden. De leeftijd van deze linden werd geschat op ongeveer 280 jaar. Inmiddels vielen er de laatste jaren telkens linden uit en de verslechterende conditie van de resterende linden begon tot gevaarlijke situaties te leiden. Omdat de linden samen een historisch plantverband vormen, is in 2006 besloten alle linden gelijktijdig te vervangen.

De linden op Huis te Manpad behoren de hybridesoort Hollandse linde (Tilia x europaea). Bert Maes (specialist op het gebied van inheemse bomen en struiken) komt na onderzoek in 2006 tot de conclusie dat er twee oude lindeklonen zijn aangeplant en hij beveelt aan om bij de restauratie van het voorplein gebruik te maken van plantgoed opgekweekt uit stekken van de aanwezige historische klonen.

Deze klonen zijn unieke getuigen van een stukje Hollandse boomkweek geschiedenis. De Hollandse linde was vanaf de 16e tot en met de 18e eeuw een belangrijk exportproduct naar Engeland en richting het noorden, Noord-Duitsland, Scandinavië, Baltische staten en Rusland. In deze landen bestaan nog steeds historische lindelanen van Hollandse klonen. Linden worden dus al vele eeuwen uit stek vermeerderd en de oude linden die we op veel buitenplaatsen aantreffen, dragen mogelijk uniek genenmateriaal uit lang vervlogen tijden in zich.

  

Links: De oude linden op het voorplein in 2011. Rechts: De eerste uit stek opgekweekte linden zijn in 2019 geplant. - foto's Ruurd van Donkelaar

In 2018 werden op Huis te Manpad de eerste linden, opgekweekt uit stekmateriaal van de oude moederbomen aangeplant. Bij het stekken en opkweken van de linden is er altijd sprake van uitval. Helaas waren er niet genoeg bomen om het volledige voorplein en de bomen naast het huis te vervangen. In juni 2019 worden van de aangeplante jonge bomen opnieuw lindestek geknipt om door een professioneel vermeerderingsbedrijf opgekweekt te worden. Op Huis te Manpad heeft de tuinbaas Bas van der Hengst inmiddels een kleine veldje als kwekerij ingericht. De jonge lindespillen zijn daar in november 2020 geplant om nog een paar jaar verder opgekweekt te worden. Daarna zullen deze bomen de nog open plaatsen in het historisch plantverband innemen.

Dit jaar wordt, onder voorbehoud, een studiedag gehouden over de vervanging van 18e -eeuwse linden op Huis te Manpad. Deze dag wordt georganiseerd door het Gilde van Tuinbazen en de Vakgroep Groen Erfgoed.

  De lindetwijgen worden geknipt en gaan verpakt naar het vermeerderingsbedrijf waar stekken gemaakt worden en aan de wortel gebracht. - foto’s Klaas de Boer

Auteur: Klaas de Boer (kdeboer@historischgroenbeheer.nl), is zelfstandig groen erfgoed adviseur bij Historisch Groenbeheer en lid van het Gilde van Tuinbazen en van de Vakgroep Groen Erfgoed