Groen Erfgoedzorg

Aandachtspunten bij uitvoering

Wijze van gebruik van de URL 6010 Hovenierswerk historische tuinen en parken

Iedere plek in groen erfgoed is uniek. De identiteit van deze plek is voortgekomen uit de ideeën, ervaringen en verschillende manieren van werken van diverse generaties eigenaren, ontwerpers, beheerders en hoveniers en door veranderingen in de tijd. De URL 6010 mag dan ook niet worden beschouwd als een klakkeloos na te volgen document, maar als een richtinggevend instrument om dat unieke karakter van de plek te bewaren. Wijze van uitvoer en uitvoeringsfrequenties zoals omschreven in deze URL zijn ondergeschikt aan het doel van de maatregelen en afhankelijk van allerlei plaatselijke omstandigheden en tradities en van de dynamiek van een voortdurend veranderende beplanting. Bewust omgaan met de historische context en aansluiten op de locatie-specifieke uitvoeringspraktijk is essentieel voor de juiste invulling van de werkzaamheden.

  
Het snoeien van Buxusparteres vraagt om metrische precisie en vakmanschap.  

Algemene aandachtspunten 

Voor het uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden in groen erfgoed gelden de volgende algemene aandachtspunten: 

  • Sluit bij het uitvoeren van werkzaamheden aan op de locatie-specifieke uitvoeringspraktijk en de historische context. Behoud van het oorspronkelijke historisch beeld en de eigenheid van de plek is het beste gewaarborgd bij continuïteit in beheer.
  • Ga zorgvuldig om met materiaalgebruik. Sluit zo veel mogelijk aan op de bestaande context door gebruik te maken van oorspronkelijke aanwezige bouwmaterialen en verwerking hiervan volgens de oorspronkelijke constructiemethode. Voor plantmateriaal betekent dit: gebruikmaken van zo oorspronkelijk mogelijk aanwezig plantmateriaal, soort en ras en toepassing hiervan in de juiste context (zowel omgeving, tuinstijl als periode).
  • Bewaar alle materialen/onderdelen van cultuurhistorische waarde die ontmanteld zijn voor het vervangen of vernieuwen drie maanden lang na het gereedkomen van de werkzaamheden en sla deze zorgvuldig op. Materialen die geschikt zijn voor hergebruik bij reparatiewerkzaamheden, zoals oude tegels en klinkers, worden hiertoe zorgvuldig opgeslagen. Vrijgekomen (schaars) historisch plantmateriaal dat geschikt is voor aanvulling/herstel kan in een kweekhoek worden uitgeplant en verzorgd. De vrijkomende onderdelen/materialen zijn eigendom van de opdrachtgever, tenzij anders bepaald. Na de bewaartermijn besluit de opdrachtgever wat er met de materialen moet gebeuren. 
  • Voorkom bij uitvoerende werkzaamheden schade aan padstructuren en bermen, zoals insporing en kapotgereden bochten en padranden, beschadigingen aan bouwkundige elementen en meubilair. Gebruik indien nodig beschermingsmaatregelen zoals rijplaten.
  • Voorkom beschadigingen aan stammen, stamvoet, wortels en takken van bomen. Ontzie de wortelzone van bomen tot ruim buiten de boomkroon. Gebruik indien nodig beschermingsmaatregelen zoals rijplaten en boombescherming. 
  • Voer graafwerkzaamheden bij (monumentale) bomen zo uit dat de wortels niet of nauwelijks beschadigen. 
  • Voorkom verstoring en verdichting van de bodem en structuurbederf door werkzaamheden uit te voeren met handkracht of zo licht mogelijk materieel en voer ze uit in periodes dat de kans op bodemverdichting het kleinst is. Gebruik indien nodig rijplaten.
  • Voorkom tijdens onderhoudswerkzaamheden onnodige verstoring en beschadigingen van gazons, grasranden en de kruidlaag door werkzaamheden uit te voeren met handkracht of geschikt materieel. 
  • Wees bij graafwerkzaamheden alert op mogelijke archeologische waarden, vondsten, restanten van eerdere aanleggen, ook in de bovenste grondlagen. Als bij het uitvoeren van onderhouds- en restauratiewerkzaamheden in groen erfgoed sporen zichtbaar worden van oude aanleg of wanneer (toevallige) bodemvondsten worden gedaan, breng de opdrachtgever dan meteen hiervan op de hoogte en verzoek hem te overleggen met de bevoegde overheid hoe hiermee om te gaan. De opdrachtgever besluit vervolgens om eventueel de werkzaamheden op dat onderdeel stil te leggen en eerst een deskundige te raadplegen. Documenteer de bevindingen en bewaar vrijgekomen materialen/vondsten.
  • Hou bij uitvoerende werkzaamheden rekening met de aanwezigheid van (al dan niet wettelijk beschermde) flora en fauna. Informeer bij de opdrachtgever naar wat er bekend is over het (mogelijke) voorkomen van bijzondere soorten. 
  • Werk bij uitvoering conform de natuurwetgeving (Flora en Faunawet) en conform een van de relevante goedgekeurde gedragscodes.

Documenteren

Documenteer uitgevoerde restauratiewerkzaamheden goed. Leg gebruikte materialen, beplantingslijsten, soorten, maten en herkomsten zo veel mogelijk vast in documentatie en beheerplan. Een goede documentatie van verrichte werkzaamheden, gebruikte materialen en beplanting vormt voor toekomstige eigenaren en beheerders een waardevolle informatiebron en borgt de continuïteit in beheer. Bij uitbestede werkzaamheden wordt de documentatie door de opdrachtnemer bij oplevering aan de opdrachtgever en/of beheerder overgedragen voor het beheerarchief. 

  
Bij onderhoud van groen erfgoed wordt zorgvuldig gewerkt. Kies de juiste werkmethode en het juiste materieel om schade te voorkomen.