Juli 2024
Met de zomer voor de deur is deze groene nieuwsbrief weer loodzwaar door alle inhoud, alle aspecten van onze groene monumenten krijgen weer aandacht. Zo gaan we langs op landgoed Grootstal, waar innovatie als bron van voedsel reden is tot een prijswinnende scriptie, zien we de jarige tuinen van Mien Ruys, vragen we aandacht voor leifruit en het onderhoud daarvoor en komt het Netwerk Groen Erfgoed Gemeenten dit jaar bij elkaar in Utrecht. Ook aandacht voor de hertenkampen die mogen blijven, het MBO, platform Groen Erfgoed, het landgoed Van Schothorst en leren we over boombundels. Veel leesplezier en een mooie zomer!
100 jaar experimenten, de Tuinen Mien Ruys
In 1904 legde Mien Ruys achter haar ouderlijk huis op kwekerij Moerheim in Dedemsvaart haar eerste tuin aan. Nu vormen de Tuinen Mien Ruys een staalkaart van de geschiedenis van de moderne Nederlandse tuinarchitectuur zoals Mien die vorm gaf. Een belangrijk deel van de tuinen is dan ook rijksmonument. En er worden nog altijd proeven gedaan met vormgeving, materialen en beplanting. Zo maakten ontwerpers van Buro Mien Ruys drie nieuwe inspiratietuinen van 5 x 7 meter, die in de afgelopen Nationale Tuinweek van 8-16 juni werden geopend. Lees verder.
Tuinen Mien Ruys, moerastuin – foto: archief Tuinen Mien Ruys
Terug naar de basis? Het groene landgoed als voedselproducerend landschap
Er ligt voor buitenplaatsen en landgoederen een kans om een eigentijdse rol te vervullen bij de lokale productie van voedsel. De historische groenaanleggen geven namelijk prachtige handvatten en hebben gebiedseigen kenmerken om een innovatieve rol te vervullen in de productie van gezond voedsel op een regeneratieve manier. Dat wil zeggen dat een landgoed landschap wordt geleid op basis van een evenwicht in sociale, economische en ecologische principes. Dat zegt Willemijn ter Hart-Koopal, winnaar van de De NTs-scriptieprijs. Lees verder.
Schapen en fruitbomen op Grootstal - foto: Goedele Monnens
Leifruit
Het leifruit is een wezenlijk onderdeel van de moestuinen op landgoederen en buitenplaatsen. Omdat de scholing van deze cultuurtechnieken niet meer in de standaard groene opleidingen zit moeten de vakmensen deze kennis elders halen. Het Gilde van Tuinbazen heeft hierin altijd wel een rol gespeeld, maar gaat er nu meer structuur in aanbrengen. Lees verder.
Perzikwaaier bij de fruitmuur op Clingendael met tuinbaas Wouter den Boer – foto: Wouter den Boer, Natuurlijk
Bijeenkomst Netwerk Groen Erfgoed Gemeenten
De jaarlijkse bijeenkomst van het Netwerk Groen Erfgoed Gemeenten staat dit keer in het teken van de instandhouding van monumentale begraafplaatsen. Deze bijeenkomst vindt plaats op 24 september a.s. in Utrecht. We zijn te gast op de begraafplaats Kovelswade in de fraaie onlangs gerestaureerde aula. Lees verder.
Begraafplaats Kovelswade te Utrecht – foto: ERM
Hertenkampen mogen blijven
Het is alweer enige tijd geleden dat we verrast werden door de Minister van Landbouw met wijzigingen in de lijst van diersoorten die hobbymatig gehouden mogen worden. Het gevolg van die wijziging betekende ook het verbod op het houden van herten in hertenkampen. Inmiddels heeft het ministerie van LNV besloten om dam- en edelherten een uitzonderingspositie te geven. Hoewel zij niet zijn opgenomen op de lijst met huis- en hobbydieren is er wel een uitzondering gemaakt op het verbod om deze te houden. Dat betekent dat hertenkampen hun levende have in de vorm van damherten en/of Midden-Europese edelherten kunnen behouden. Lees verder.
Hertenkamp in Sonsbeek Park in Arnhem – foto: RCE 2011, N. de Jong
Gewoon een bierkeet....
‘Dus dit is gewoon een bierkeet’? We zijn op excursie naar landgoed de Horte bij Dalfsen, de thuisbasis van Landschap Overijssel. Afgezonderd van het hoofdhuis staat een wit gebouwtje, het ‘Witte Huis’ genoemd. Rondleider Carin de Cloe vertelt over deze plek waar de heren in het verleden ongestoord met elkaar konden spelen (biljarten), praten (roddelen) en drinken (uit de ondergelegen wijnkelder). Niets anders dan een veredelde bierkeet dus, is de conclusie van de jongens. Lees verder.
Enten van fruit op het Zone college Zwolle – foto: Deyke van Donkelaar
Een doorkijk op Landgoed Van Schothorst
Een historische groenaanleg kan met vooral een esthetische functie zijn aangelegd, maar er zijn ook historische groenontwerpen met een functioneel doel, zoals bijvoorbeeld vestingwerken. Deze beide soorten historische groenaanleg zijn ingepast in de omgeving. Vaak werd er ook gebruik gemaakt van de omgeving om het gebruik of de beleving van de groenaanleg te versterken zoals het creëren van lanen en zichtassen met vergezichten. Dit is op veel historische buitenplaatsen en landgoederen nog zichtbaar zoals ook op Landgoed Van Schothorst. Lees verder.
Landgoed Van Schothorst, zicht op het huis – foto: Eelco van Barrau
Platform Groen Erfgoed, vorige en volgende editie
Het vorig Platform, afgelopen maart, ging over het documenteren en archiveren van ingrepen in tuin en landschap. Die bijeenkomst “Nu documenteren is straks oogsten” is hier terug te kijken. Het Nieuwe Instituut , organisator van het project Geheugen van het Ontworpen Landschap vraagt zowel Archiefvormers als Gebruikers van archieven om hun mening. Op 10 september wordt een reflectiesessie georganiseerd. Wil je op de hoogte blijven van dit project, dan kun je je hier aanmelden voor de nieuwsbrief. Lees verder.
Vrouwelijke studenten op Tuinbouwschool Huis te Lande - bron foto: onbekend
Bijeenkomst over nieuwe samengestelde bomen
Boombundels of samengestelde bomen komen voor in veel 19de-eeuwse landschapsparken en begraafplaatsen. Ze zijn of waren kenmerkend voor het park maar gaan op veel plaatsen dood of zijn al gekandelaberd. Lees verder.
Stamvoet afstervende samengestelde beuk – foto: Lucia Albers
Gezamenlijk initiatief voor het groene erfgoed
Deze nieuwsbrief wordt u aangeboden door het Gilde van Tuinbazen, de Vereniging van Erfgoedhoveniers, de Vakgroep Groen Erfgoed, de Stichting Kennisontwikkeling Groen Erfgoed, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, de Nederlandse Tuinenstichting en de Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg.
Redactie: Leo den Dulk (VGE), Wonah de Koningh (Erfgoedhoveniers), Ruurd van Donkelaar (ERM) en Christian Pfeiffer (ERM)
